پروژه «نگاهی شکاکانه به قرآن» با هدف واکاوی انتقادی و بررسی دقیق این متن مقدس از زوایای عقلانی، تاریخی و اخلاقی شکل گرفته است. این پروژه، با رویکردی علمی و مبتنی بر شواهد، تلاش میکند ادعاهای ماورایی قرآن، تناقضهای درونی و تأثیرات عمیق آن بر جوامع اسلامی را مورد پرسش و تحلیل قرار دهد. در این راستا، هدف اصلی، فراهم آوردن بستری برای بازاندیشی و گفتگوی آزاد درباره منشأ و کارکرد قرآن است؛ گامی که میتواند به تبیین دقیقتر تاریخچه و تأثیرات فرهنگی این متن منجر شود.
این پروژه توسط فردزیلا، پژوهشگر و منتقد ادیان تأسیس شده است. فردزیلا با داشتن پیشینهای پژوهشی در فلسفه، تاریخ ادیان و مطالعات انتقادی متون مقدس، سالهاست که به بررسی سازوکارهای ایدئولوژیک و تاریخی ادیان میپردازد. او با نگاهی انسانمحور و عقلگرا، بر این باور است که نقد ساختارمند متون دینی، علاوه بر روشن ساختن ابهامات و تناقضها، میتواند در ارتقای سطح گفتگوهای فرهنگی و اجتماعی نیز مؤثر باشد.
این پروژه قرآن را نه تنها به عنوان وحی الهی، بلکه به مثابه محصولی تاریخی در بستر عربستان قرن هفتم میلادی (شاید کمی قبل یا بعد) در نظر میگیرد. اهداف اصلی آن شامل موارد زیر است:
هدف از نقد و بررسی قرآن، حمله به باورهای مذهبی یا تضعیف ارزشهای دینی نیست؛ بلکه دعوت به پرسشگری آگاهانه و خردگرایی در تحلیل متون مقدس است. در جهانی که تفکر انتقادی و گفتگوهای آزاد ارزشمند هستند، بازنگری در باورهایی که قرنها بر زندگی میلیاردها انسان تأثیر گذاشتهاند، میتواند افقهای جدیدی از دانش و فهم عمیقتر نسبت به تاریخ و فرهنگ بشری بگشاید. این پروژه، با ارائه تحلیلهای مستند، سعی دارد تا از اسطورهزدایی و برداشتهای سطحی فراتر رفته و به عمق معنا و کارکردهای اجتماعی قرآن بپردازد.
فردزیلا این پروژه را نه تنها یک تلاش پژوهشی، بلکه بخشی از جنبشی گستردهتر برای ترویج خردگرایی، آزادی بیان و جدایی دین از حکومت میداند. او از منتقدان، پژوهشگران و علاقهمندان به مطالعات دینی دعوت میکند تا با نگاهی بیطرف و مستند، در بازخوانی انتقادی قرآن مشارکت نمایند. در نهایت، چشمانداز این پروژه ایجاد بستری برای گفتگوی سازنده و علمی است که بتواند به درک بهتر تأثیرات متقابل متون مقدس و ساختارهای اجتماعی منجر شود و افقهای تازهای در تفسیر و نقد ادیان فراهم آورد.